در نقاط مختلف ایران وآذر بایجان تعداد زیادی قلعه بنام قلعه دختر وجود دارد قیز قالاسی خسروشاه نیز در ورودی شهر از طرف تبریز بر بالای تپه ای قراردارد هنوز پایه برجها دیوارها وآجرهای به کار رفته در این قلعه مشخص ومعلوم است داستانهای مختلف وزیادی درباره این قلعه وجود دارد واین قلعه رابه دختران پادشاهان باستان خصوصا به دختر خسروپرویز ساسانی نسبت داده اند وبر این عقیده اند که یکی از دختران خسرو دست به شورش وطغیان زد وخسرو او را در این قلعه زندانی کرده بود .

اما بنا به نوشته کتب مختلف در ایران باستان احترام به عناصر چهار گانه ( آب – هوا – خاک – آتش ) از اصول وایمان ایرانیان بوده وایزدانی نیز به هر کدام از این عناصر قرار داده بودند یکی از این عناصر آب بود ه است که در کشوری مانند ایران ارزش زیادی داشته ومقام خاصی دارد وفرشته آب نیز از سایر فرشتگان برتر وارجمند تر بود ه است ونام فرشته آب آناهیتا یا ناهید بود آناهیتا یا ناهید زنی است جوان وخوش اندام که به فرمان خداوند واز فراز آسمان باران وبرف فرو می باراند پرستش آناهیتا در آتشکدها ومعابد بودکه اغلب این عبادتگاه ها بر بلندای کوهها وتپه هاقرار داشت ومعابد وآتشکد ههایی که به آناهیتا اختصاص داشت از همه عبادتگاهها زیباتر ومجلل تربود ودر تزیین این مکانها ی مقدس که به فرشته آب اختصاص داشت افراط فراوان می کردند وبیشتر قلعه هایی که همجوار با این آتشکدها ومعابد آناهیتا بودند به نام قلعه دختر معروف شده اند وبعضی از این قلعه ها نیز همان معابد و آتشکد هها هستند این معابد وآتشکد هها همیشه دور از آلودگی ودشمنی ونیز عنی ترین وپر کارترین معابد بودند وقفیات مختلف وزیادی به این معابد می شد که برای نگهداری  از آنها در نزدیکی معابد آناهیتا قلعه ای امن ومحکم ساخته می شد که برای نگهداری این وقفیات که ارزش زیادی داشت مورد استفاده قرار می گرفت که قلعه دختر نامیده می شد ند اسم قلعه دختر نیز برای عنایت آناهیتا که خدای آب بوده است بر قلعه نهاده می شد تا آب در آن مکان فراوان باشد این میرث گرانبها در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .

آب انبار زیبای قیز قالا (قلعه دختر )

این آب انبار بسیار زیبا در پایین قسمت حاکم نشین قلعه قرار دارد معماری منحصر به فردی در ساخت این آب انبار رعایت شده است آب این آب انبار از چاهی که در فاصله ای در حدود 200 متر از دهانه آب انبار قرار دارد تامین می شود این آب انبار پله پله است وتا ته چاه با پله هایی که از سنگ کنده شده اند ادامه دارددر فصول پرآب که سطح آب بالا می آمد تعداد پله ها کمتر می شد یعنی پله های زیادی به زیر آب می رفت ولی در فصول کم آ ب که سطح آ ب پایین بود بر تعداد پله ها افزوده می شد در دیوارهای این آب انبار اشکال زیبایی بر روی سنگها کند کاری شده است شاید روزی این اثر زیبا مورد توجه مسئولین میراث فرهنگی قرار گیرد ونسبت به ثبت این اثر اقدام گردد امروزه هنوز قسمت اصلی قیز قالا معلوم ومشخص است دیوارهای خشتی پایه برجها از جمله قسمتهایی است که اگر مورد کاوش قرار گیرد تاریخ نهفته بسیاری را آشکار خواهد کرد .